Son zamanlarda giderek popülerleşen spor dallarından olan triathlon, üç farklı spor branşının ara verilmeden art arda yapıldığı bir spor çeşidi. Dünyanın dört bir yanında farklı yaşlardan birçok insan formda kalmanın yanı sıra sınırlarını zorlamak ve yeni deneyimler kazanmak için triatlona başlamaya karar veriyor. Bazılarıysa yüzme, bisiklet ve koşunun bir arada olduğu triatlona, bunlardan birini veya ikisini hali hazırda severek yaptığı için başlama kararı alıyor. Sebepleri ne olursa olsun triatletler, triatlonun adrenalin dolu dünyasına adım attıkları zaman bir daha çıkmak istemiyor.
Eğer sen de triatlonun ne olduğunu, geçmişini veya kurallarını merak ediyorsan, Triatlon sporu hakkında aklına gelen her şeyi bu yazımızda bulabilirsin!
Triathlon Nedir?
Triathlon nedir diye açıklarken her ne kadar klişe olsa da kelimenin kökenine değinmenin faydalı olacağına inanıyoruz. Öncelikle, triatlon kelimesinin kökeni Yunanca’ya dayanıyor ve üç anlamına gelen “treis” ile yarışma anlamına gelen “athlos” kelimelerinin bir araya gelmesinden oluşuyor. Kuvvet ve dayanıklılık becerilerini ölçen triatlonun branşlarını yüzme, bisiklet ve koşu oluşturuyor. Olimpiyat Oyunları’nda bu branşlar kabul görse de triatlonun organize edildiği yere göre branşlarda ufak değişiklikler meydana gelebilir. Örneğin; yüzme yerine rafting konulması gibi bir durum mümkün olabilir.
Triatlon Sporunun Kısa Tarihçesi
Triatlonun nasıl yapıldığına, kurallarına ve türlerine geçmeden önce biraz triatlon tarihine göz atalım mı? Triatlonun tarihte ne zaman başladığına dair farklı görüşler olsa da birçok tarihçi için triatlon tarihi 1900’lü yıllara dayandırıyor. Triatlona dair kayıtlardan ilki 1901 yılında Fransa’da gerçekleşmiş bir yarışmadan ama bu yarışmada yüzme yerine kano kullanılıyor. Tarihçilerin buldukları kayıtlara göre şu an standart kabul edilen yüzme, bisiklet ve koşu üçlemesine ilk önce 1921 yılının Fransa’sında rastlanıyor.
Triatlon, modern haline 1970’lerde düzenlenen organizasyonlarıyla kavuşuyor. Bu organizasyonların öncüsünü 1974 yılında San Diego Track Club düzenliyor. Triathlon tarihinde önemli olan organizasyonlardan diğeriyse, 1978 yılında Hawai’de gerçekleştiriyor. John Collins Waikiki yüzme yarışları, Hawai bisiklet yarışını ve Honolu maratonunu birleştirme fikri ortaya atıyor. Bu tarz organizasyonlar sayesinde triathlon dünyanın dört bir yanına hızla yayılıyor.
Triatlonun sporcuların dikkatini çektiği yerlerden biri de ülkemiz oluyor. 1988’de Nihat Aydın ülkemizde ilk olimpik triatlonu tamamlayan isim oluyor. 1990’lı yıllarda triatlonun ülkemizde ve Avrupa’da yaygınlaşmasıyla Türkiye uluslararası triatlon organizasyonlarına ev sahipliği yapmaya başlıyor. Bu organizasyonların ilki 1991 yılında Alanya’da gerçekleşiyor.
Nasıl Triatlon Yapılır?
Artık, triatlonun ne olduğuna ve tarihine kısaca değindikten sonra gelelim triatlonun nasıl yapıldığına. Bireysel bir spor olan triatlonda, daha öncede bahsettiğimiz gibi üç farklı branş bulunuyor. Branşların sırasıysa önce yüzme, sonra bisiklet ve en son koşu olarak belirlenmiştir. Her branşın kendine ait kuralları var ve her organizasyonda ek kurallar karşımıza çıkabilir. Ülkemizde triatlon sporu sırasında uyulması gereken kurallara, Triatlon federasyonu tarafından karar veriliyor. Her organizasyon tüm yarışmacıların uyması gereken ilk kural yarış numaralarının görülebilir bir şekilde üstlerinde bulunmasıdır. Numaralarının triatletlerin vücudunda nereye takılacağı parkurdan parkura farklılık gösterebiliyor. Hazırsan, triatlonun kısımlarına göre kurallarına başlayalım.
Yüzme
Triatlonun yüzme kısmı genellikle, göl, baraj, deniz gibi yarışmacıların sudan rahatça çıkabilecekleri geniş parkurlarda yapılıyor. Ancak yüzmede havuz da parkur olarak tercih edilebilir. Avrupa’da triatlon antrenmanları boyunca ve yarışmalarda kullanmak üzere özel olarak tasarlanmış havuza sahip birçok tesis mevcut.
Yarışmacılar herhangi bir yüzme stiline bağlı kalmak zorunda olmadan diledikleri stilde yüzebilir. Göl, nehir, deniz gibi parkurlarda suya yürüyerek girip çıkmalarına da izin verilir. Yarışmacıların bu parkurdaki triatlon kıyafetleri ise mayo ve yüzme bonesinden oluşuyor.
T1 ve Bisiklet
Yarışmacılar yüzme parkurunu tamamladıktan sonra T1 adı verilen transfer bölümüne geçiş yapar. Bu bölümde, yardım almaksızın kendilerine ait kask, triatlon bisikleti ve bisiklet için özel triatlon ayakkabısı gibi triatlon malzemeleri bulunur. Yarışmacıların değişim bölgesinde bisikletlerine binmeleri de yasak.
Bisiklet parkurunda en önemli kural “on metre kuralı” olarak kabul edilir. Yani,bisiklet parkuru boyunca iki yarışmacı arasında en az on metre mesafe olmak zorundadır. Haksız rekabete yol açabilen rüzgar çekimini engellemek için birçok basketbol yarışında geçerli olan bu kural, hakemler tarafından sıkı bir şekilde takip edilir.
T2 ve Koşu
Bisiklet parkurunu tamamlayan yarışmacılar bisikletlerini, ayakkabıları ve kasklarını T2 isimli ikinci transfer bölümüne bırakır. Bu bölgede koşu ayakkabılarını giyerek triatlona devam ederler.
Sıcak havalar dışında sporcular su ve yiyecek takviyesi olmadan belirlenen parkurda standart koşu kurallarına uyarak parkuru tamamlarlar. Koşu parkurunun bitirmek triatlonu başarıyla tamamlamak anlamına gelir.
Triatlon Mesafeleri
Her spor dalının olduğunu gibi triatlonun da farklı zorluk dereceleri var. Bu dereceyi belirleyen faktörse triatlon süresince yarışmacıların parkurlarda tamamlamaları gereken mesafe. Uluslararası ölçekte baktığımızda triatlonları mesafelerine göre beşe ayırabiliriz. Ülkemizdeyse durum biraz farklı, Türkiye Triatlon federasyonu triatlonları, sprint, olimpik ve uzun mesafeli Ironman (demir adam) olarak üçe ayırıyor. Biz senin için beş kategoriden de kısaca bahsedelim.
Süper Sprint Triathlon
Yüzme – 400 metre
Bisiklet – 10 kilometre
Koşu – 2.5 kilometre
Mesafe açısında çok kısa gözükse de süper sprint triatlon, triatletlerin hızını öne çıkarmak için yaratılmış bir mesafe türü.
Sprint-Kısa Triatlon
Yüzme – 750 metre
Bisiklet – 20 kilometre
Koşu – 5 kilometre
Hızın yanı sıra dayanıklılık gerektiren sprint triatlon, yeni başlayanlar triatletler tarafından sıkça tercih ediliyor.
Olimpik Triatlon
Yüzme - 1500 metre,
Bisiklet - 40 kilometre
Koşu – 10 kilometre
Standart triatlon mesafesi olarak da kabul edilen bu türde triatletlerin fiziksel gücü, hızı ve dayanıklılığının yanında zihinsel gücü de ön planda yer alıyor.
Ironman (Orta Mesafeli) Triatlon
Yüzme – 1900 metre
Bisiklet – 90 kilometre
Koşu – 21 kilometre
Bu mesafeleri başarıyla tamamlamak için triatlerlerin her branşta dayanıklılık kazanmaları gerekse de bisiklet branşındaki uzmanlık triatlerleri diğer yarışmacılardan ayırmada kritik bir rol oynuyor.
Ironman (Uzun Mesafeli) Triatlon
Yüzme – 3800 metre
Bisiklet – 180 kilometre
Koşu – 42 kilometre
Birçok triatletin nihai amacı olan bu türü tamamlamak için branşlarda uzmanlaşma tek başına yeterli olmayabilir. Bu mesafeleri başarıyla tamamlamak için azim, istek ve kararlılık şart!
Triatlona Başlamak İsteyenlere Tavsiyeler
Triatlon hakkında senin için derlediklerimizden ilham alıp acaba “Triatlona nasıl başlanır?” diye düşünüp için kıpır kıpır olduysa ve “Ben bunu yaparım ya!” diyorsan yazımızın son kısmı tam sana göre! Triatlona başlama konusundan ciddi düşünüyorsan, birkaç tavsiyeyle sana yardım edebiliriz:
- Yüzme antrenmanlarına havuzda başla. Başlangıç antrenmanları için normal bir mayo yeterli olacaktır.
- Eğer koşu ayakkabıların yoksa, mutlaka bir çift edin. Sneaks Cloud’da sana en uygun koşu ayakkabısını avantajlı fiyatlarla bulabilirsin.
- Eğer bir bisikletin varsa değiştirme, yoksa kendine ait bir bisiklet edin. Bisiklet sürerken konforunu artıracak kıyafetlere göz at.
- Güçlü olduğun yanlarIna oyna. Hangi dalda daha başarılıysan triatlon antrenmanları sırasında ona ağırlık ver.
- Önce kısa mesafelerle başla, zamanla dayanıklılık kazanarak daha yüksek hedefleri tamamlayabilirsin.
- Transfer bölgesinde harcadığın zamanın önemli olduğunu unutma, bu süreyi kısaltacak ekipmanlar tercih etmeye çalış.
“Ben triatlona değil de daha kolay bir spora mı başlasam acaba?” diye düşünen sevgili sporsever, seni de unutmadık. Sneaks Cloud Blog’taki diğer yazılarımıza göz atarak sana uygun sporu seçebilirsin. Sporla dolu sağlıklı bir hayat seni bekliyor!
