Her ne kadar son yüzyılda şehirlere hapsolduysak da, binlerce yıllık evrimimiz doğanın bağrında geçti. Doğa yürüyüşünün insanın rutin bir faaliyeti olduğunu biz unuttuk, ama genlerimiz unutmadı. Bir anlığına gözlerini kapatıp kendini dinlediğinde duyacaksın ki, tüm hücrelerin seni doğa yürüyüşüne davet ediyor. Hadi erteleme; en kısa zamanda kendini dışarı atmak için sırt çantanı hazırla. Hangi doğa yürüyüşü malzemelerini almalı? Nasıl trekking kıyafetleri giymeli? Hangi rotayı takip etmeli? İşte sorularının cevabı...
Doğa Yürüyüşü (Trekking) Nedir?
İngilizce kökenli "Trek" fiilinden türeyen ve "yürüyüş" anlamına gelen bu kelimenin, her ne kadar, "göçmek", "kağnı ile yol almak" gibi ikincil anlamları olsa da, günümüzde "yürüyerek yapılan uzun süreli yolculuk" anlamında kullanılır ve doğada yapılan sportif yürüyüş eylemini ifade eder. En basit seviyeden, ekstrem parkurlara kadar farklı rotlarda doğa yürüyüşü yapılabilir. Dünyada bu sporla uğraşanların sayısı arttıkça parkur sayıları, kamp alanı imkanları, trekking malzemeleri çeşitleri de artış gösterir.
Doğa Yürüyüş Kıyafetleri Nelerdir, Nasıl Olmalı?
Konforun yanı sıra sağlığımızı da koruyabilmek için, doğru doğru doğa yürüyüş kıyafetleri tercih etmek çok önemli. Hava koşulları, arazinin yapısı, yürüyüşün tahmini süresi mutlaka dikkate alınmalı. Trekking kıyafetleri çok fazla çeşit içerse de temel olarak şu başlıklar altında özetleyebiliriz:
- Dağ yürüyüş ayakkabısı veya outdoor bot: Bu ürünler zeminle temasımızı sağladığından, trekking kıyafetlerinin başlıca unsurlarındandır. Tercih edeceğin modelin, hava alan, su geçirmez, arazi yapısına uygun olması, ayrıca mevsim şartlarına uygun termal özelliklere sahip olması konfor, güvenlik ve sağlık açısından çok önemlidir.
- Trekking pantolonu: Yürüyüşe uygun üretilen pantolonların özellikleri; rahat, havadar, dayanıklı ve hızlı kuruyan yapıda olmalarıdır.
- Tişört, polar üst, gömlek, sweatshirt : Teri vücuttan hızlı transfer edebilen ve çabuk kuruyan yapıda olmalı. Pastel renkler, hem böceklerden hem güneşten korunmak için tercih edilebilir.
- Yağmurluk, rüzgarlık, panço: Bu ürünler hafif, dayanıklı, en önemlisi de su geçirmez olmalıdır ve tabi ki kapüşonu bulunmalıdır.
- Ceket, mont, kaban: Ürünler trekking parkurunun, olası tüm hava koşullarına uygun, hafif, gerektiğinde açık yer kalmayacak şekilde kapatılabilir olmalıdır. Korunaklı cepler de, arazide çok işe yarayacaktır.
- Şapka, bere, bandana: Yazın güneşten, kışın soğuktan ve yağıştan korunmak için mutlaka bulundurulmalıdır.
- Gözlük: Güneşin yanı sıra olumsuz hava koşullarından da göz ve göz çevresini koruyacak nitelikte olmalıdır.
- Çorap ve iç çamaşırları: Yumuşak dokulu malzemeden, mevsimine göre, yün, pamuk ve polyester ağırlıklı olmalı. Parkur süresini göz önünde bulundurarak yanına yeterli miktarda yedek çamaşır ve çorap almanda çok büyük fayda var. Islak çamaşırlar, trekking sırasında hem eziyet vericidir hem de sağlığı tehlikeye atar.
- Yüzme kıyafeti: Parkurun niteliğine göre ihtiyaç duyulabilecekler arasındadır. Yol üzerinde tehlike içermeyen, girilmesi yasak olmayan, göller, şelaleler ya da akar sular olabilir. Böyle bir durumda doğa yürüyüşüne ara verip suyun tadını çıkarabilmen için, yüzme kıyafetine ihtiyacın olacaktır.
- Giyilebilir teknolojiler: Doğa yürüyüşü yaparken de çok işe yarayacaktır.
Spor yaparken sana eşlik edebilecek giyilebilir teknolojileri merak ediyorsan bu yazıyı okuyabilirsin.
Doğa Yürüyüşü Yaparken İhtiyacın Olan Malzemeler Nelerdir?
Doğa yürüyüşü malzemelerini seçerken parkuru göz önünde bulundurarak ihtiyacını çok iyi belirlemen gerekir. Olağan ve olağanüstü durumlar için her türlü malzeme bulundurulmalı, aynı zamanda gereksiz ağırlıktan da kaçınılmalıdır. Eksik malzeme çok zor durumda kalmana sebep olabilir. Fazla malzeme almak ise, taşıma kapasitesini ziyan etmek, yiyecek ve su gibi hayati ihtiyaçların miktarını azaltmak zorunda kalmak demektir. Yola çıkmadan önce, yol arkadaşlarıyla iş bölümü yapıp malzemeleri paylaşmak, rahat ve her duruma hazırlıklı bir doğa yürüyüşü için en iyi yoldur. Çadır, kamp tüpü, kap kacak gibi malzemeler, yiyecek ve içecekler paylaşılarak taşınmalıdır.
Bireysel olarak mutlaka bulundurman gereken malzemeler:
- Sırt çantası: Eller serbest kalana kadar, tüm malzemeleri alabilecek kapasitede, aynı zamanda kişisel taşıma kapasitesini aşmayacak ebatta olmalı. Genellikle 20-25 litrelikler tercih edilir. Sırta tam oturması, bel ve göğüs kemeri bulunması, su geçirmez olması ve yeterli sayıda göz içermesi çanta seçerken dikkat edilmesi gereken konular. Yanlarda mat, matara gibi ekipmanları bağlayacak aparatların bulunması çok büyük kolaylık sağlar.
- Termos: Sıcak yada soğuk her türlü sıvı ihtiyacı için vazgeçilmez ekipman. Arazideki molalarda, yazın soğuk bir limonata, kışın sıcak bir kahve tüm yorgunluğunu almaz mı?
- Bıçak: Mutlaka yanına alman gereken en basit, en fonksiyonlu alet. Ateş yakmaktan kamp alanı hazırlamaya kadar, doğru bıçakla yapılabilecekler sınırsız.
- Fener, düdük, ilk yardım çantası: Mutlaka çantanın bir köşesinde konmalı. Küçük tedbirler ihtiyaç halinde çok büyük fark yaratır.
- Baton: En az bir, mümkünse iki tane bulundurulmalı. Denge sağlamak, eğilmeden tırmanabilmek ve ayaklara binen yükü azaltmak için gerekli. Hafif ve dayanıklı olanları tercih edilmeli.
Doğa Yürüyüşü Zorluk Dereceleri Nelerdir?
Parkur zorluklarıyla ilgili her ne kadar genel geçer sınıflandırmalar olsa da, zorluk seviyesi kişiden kişiye değişir. Örneğin, karlı coğrafyalarda yaşayan birisine kar yürüyüşü çok kolay gelirken çoğunlukla sıcak iklimlerde ömrünü geçirenler için eziyet verici olabilir. Ayrıca yüksek ve alçak basınç gibi faktörlerin insan üzerindeki etkisi de kişiseldir. Bu durumu göz önünde bulundurmak koşuluyla, parkur sınıflandırması yaparken kullanılan 6 kademeli sisteme de göz atalım ve en doğru seviyeyi seçelim:
- Zorluk Derecesi 1: Herkes için uygundur, eğim içermez. Büyük - küçük ailece gidilebilecek parkurlardır.
- Zorluk Derecesi 2: Az eğim içerir ve zorlayıcı değildir. Süresi 3-4 saati geçmez.
- Zorluk Derecesi 3: Yaşlılar, çocuklar için uygun değildir ve kondisyon gereklidir. İrtifa değişimi, taşlık ve dar patika geçişi, çarşak geçişi, dere geçişi gibi bölümler içerir. Kamp kurmak gerekebilir.
- Zorluk Derecesi 4: 3. seviyeye ek olarak özel ekipman gerektirebilir. Yola çıkılacak mevsim koşulları mutlaka çok iyi bilinmeli ve tedbir alınmalıdır.
- Zorluk Derecesi 5: Oldukça dik çıkışlar içerir ve bu çıkışlar 1000 metreyi geçebilir. Deneyim, uygun ekipman, yön bulma becerisi ve yüksek kondisyon şarttır.
- Zorluk Derecesi 6: Ekstrem olarak nitelendirilen parkurlardır ve tahmin edilebileceği gibi, uzman sporcular dışında kimseye önerilmez.
Trekking/Hiking Farklılıkları
İki yürüyüş sporu arasındaki temel fark, konaklamada ortaya çıkıyor. Günübirlik yapılan hiking sonrası genellikle eve dönülüyor. Trekking, ertesi gün devam edeceğinden, kamp kurmak gerekiyor. Dolayısıyla, çanta ebadından alınacak malzemelere kadar bütün ekipman farklılık gösteriyor.
Türkiye'de Doğa Yürüyüşü Yapabileceğin En İyi 9 Rota
- Kazdağları, kolay ulaşımı ve sayısız yürüyüş parkuruyla dağ yürüyüşü tutkunlarını kendine çekiyor.
- Kaçkarlar, yeşilin binbir tonuyla, uzun trekking parkuru arayanlar tarafından tercih ediliyor.
- Aladağlar'a gidenler, bu deneyimi yaşadıktan sonra şehre kolay kolay geri dönmek istemiyor.
- Bafa Gölü, hem doğal hem de arkeolojik zenginliğe sahip rotaları tercih edenler için çok uygun.
- Beydağları, Toroslar'ın doğa yürüyüşüne en uygun bölgesi.
- Ihlara Vadisi, jeolojik yapısıyla ve arkeolojik çeşitliliğiyle öne çıkıyor.
- Trans Bolkar geçişi, 3-4 gün süren bir parkur. Doğru trekking malzemeleri tercih etmen özellikle bu bölgede çok önemli.
- Macahel Yaylası, Artvin'den Gürcistan'a uzanan parkuruyla, yaban hayvanları ve bakir doğasıyla ünlü.
- Lidya Yolu, sadece Türkiye'nin değil, dünyanın da en iyi yürüyüş yolları arasında yer alıyor.
Eğer İstanbul ve çevresi hakkında daha fazla bilgi almak istersen, İstanbul'daki rotalar için bu yazıyı okuyabilirsin.
Herkes İçin Doğa Yürüyüşü
Aile bireyleri bir araya geldiğinde, herkesin zevk alabileceği ortak bir faaliyet bulmak gerçekten zordur. Kadınlar ve erkeklerin ilgi alanları her zaman örtüşmez. Çocuklar hareket isterken, yaşı ileri olanlar huzur arar. Bu tip durumlarda herkesi birleştirecek ortak bir payda arıyorsan, ailece gidilecek bir doğa yürüyüşü organize edebilirsin. Çünkü doğa, her yaştan insan için ilgi çekicidir. Katılımcıların yaş, performans ve sağlık durumlarını göz önünde bulundurarak seçeceğin parkur, tüm aile için eşsiz bir deneyim olacaktır.
Doğa Yürüyüşü Yaparken Karşılaşabileceğin Canlılar
Doğa yürüyüşü yaparken kuş, sincap, kaplumbağa gibi küçük ve sevimli hayvanların yanı sıra çoğumuz için ürkütücü olan canlılar da görürüz. Tilkiler meraklı yapılarından dolayı insanlara sıklıkla sokulur ama endişelenmeye gerek yok. Yiyecekleri aşırmaya çalışmak dışında insana kolay kolay zarar vermezler. Kurt, çakal gibi hayvanları uzak tutmanın en kolay yolu, ateş yakmaktır. Ülkemizde sıklıkla görülen yaban domuzu, yuvasını korumak zorunda değilse insandan kaçmayı tercih eder. Korkutucu görüntüsüne rağmen zararsızdır ama, kaçış yolu üzerinde durmamaya dikkat etmek lazım. Yılanlar her ne kadar içimizi ürpertse de, tehdit algılamadığı sürece saldırma ihtimalleri neredeyse hiç yok. Ayrıca zehirli türleri ülkemizde pek bulunmuyor. Zarar vermeden yanından geçip gitmek, yapılacak en iyi şey. Beslenme alışkanlıkları insanlarla çok benzer olan ayılar ise, en dikkat edilmesi gereken vahşi hayvanlar. Normalde insana pek sokulmayan bu canlılar, doğal yaşam alanlarının azalmasıyla, yiyecek bulabilmek için ister istemez davranış değiştirmeye başladı. Trekking rotasında ayı bulunup bulunmadığını önden araştırıp tedbirli olmakta fayda var. Yol üzerinde yavru ayı görüp bu sevimli canlıyı beslemeye veya fotoğraf çekmeye çalışmak yapılabilecek en büyük hatalardan. Yakınlardaki annesini tedirgin etmeden uzaklaşmak isabetli olur.
Böceklerden korunmanın en iyi yolu ise doğru doğa yürüyüş kıyafetleri seçmek. Örneğin, kısa bir şort yerine yürüyüş eşofmanı giyerek, açık ayakkabı yerine dağ yürüyüş ayakkabısı kullanarak ısırıklardan korunabilirsin. Parlak ve ışıldayan cisimler, çiçekli kıyafetler, taze kokulu parfümler, arıları ciddi şekilde çektiği için, doğa yürüyüşü yaparken kullanmamak lazım.
Eksik olan doğa yürüyüşü malzemeleri için sneakcloud.com’u ziyaret etmek isteyebilirsin.
