“Basketbol” ve “Şov” kelimeleri bir arada kullanıldığında, çoğu kişinin aklına büyüleyici performansları ile tanınan Harlem Globetrotter geliyor. Basketbola olan tutkularını ön plana koyarak spor tarihinde birçok ilki gerçekleştirmeyi başaran takımın, neden basketbolun en eğlenceli hali olarak anıldığını öğrenmek için, aslında tek yapman gereken tarihine bakmak. İşte en önemli satır başları ile Harlem Globetrotter ve onun birbirinden etkileyici başarıları...
Harlem Globetrotters’ın Büyüleyici Hikâyesi Chicago’da Başladı
Basketbolun ne kadar eğlenceli bir spor olduğunun canlı kanıtı niteliğindeki Harlem Globetrotters, 1926 yılında Abe Saperstein tarafından kuruldu. Hatta takımın ismi, kuruluşunu takiben bir süre maçlarını oynadıkları ünlü Savoy Balo Salonu’na atıfta bulunularak “Savoy Big Five” olarak belirlendi. Globetrotters, ilk dış saha maçını ise 1927’de yine Illinois eyaleti sınırları içerisindeki Hinckley köyünde oynadı.
Yalnız bu dış saha maçı, takımın kimliğini etkileyen olaylar silsilesinin başlangıcı olmuş. Çünkü formalarının üzerinde “NEW YORK” yazısını gören seyirciler, takımın bu şehirden geldiğini düşünmüş. Bu yanlış anlama biraz daha genele yayılınca, takımın ismi önce “Saperstein’s New York Globetrotters”, hemen ardındansa “Harlem New York Globetrotters” olarak değiştirildi. En sonunda günümüzde de kullanılan adında karar kılan takımın, bu değişiklikleri yapmasında tüm oyuncularının Afro Amerikalı olduğunu vurgulama çabası yatıyormuş.
1950’li Yıllarda Takımın Popülaritesi Gittikçe Arttı
Harlem basketbol takımı, kuruluşundan sadece 8 yıl sonra, yani 1934’te, 1000. maçını oynadı. Aslında bu sayı bile, yalnızca beyaz oyuncuların egemen olduğu o dönemin basketbol dünyasında, tümü Afrika kökenli bireylerle mücadele eden bir takımın ne kadar benimsendiğinin en önemli göstergelerinden biri olarak kabul ediliyor. 1939’da normal sezonu 112 galibiyete karşılık yalnızca 5 mağlubiyetle kapatan ekip, popülarite açısından asıl patlamayı 1950’li yılların başlamasıyla yaptı.
1950’li yıllarda artan popülarite ile birlikte Harlem Globetrotters, ünlü basketbolcuları kadrosuna katmaya başladı. Bu oyuncuların bir kısmı sahaya çıkıp takımla birlikte ter dökerken bazılarının katılımı sembolik olmaktan öteye geçmedi. Amerika Birleşik Devletleri’ni temsilen 1951 yılında “İyi Niyet Elçisi” olarak Doğu Almanya’da gösteri maçlarına çıkan yetenekli oyunculara, Sovyetler Birliği turunda efsanevi yıldız Wilt Chamberlain eşlik etti. Ancak 1950’den itibaren Harlem Globetrotters, kadrosunda yetenekli oyuncuları tutmakta zorlanmaya başladı. Çünkü Afro Amerikalı basketbolcular, bu yıllarda profesyonel takımların kadrolarında yavaş yavaş yer bulma şansı yakaladı.
Televizyon Programları 1970’lerde Harlem Globetrotters’ın Ününe Ün Kattı
Takımın sahibi Abe Saperstein’ın vefat ettiği 1966 yılına gelindiğinde, Harlem Globetrotters 82 farklı ülkedeki 1200’den fazla şehirde 8.945 maç oynadı, gayet popüler bir marka haline geldi. Ancak CBS kanalında 1970’li yıllarda yayımlanmaya başlayan “The Harlem Globetrotter Show” ve “The Harlem Globetrotter Popcorn Machine” isimli iki çizgi film, takımın ününe ün kattı.
Aynı dönemde cumartesi günleri canlı yayınlanan kendilerine ait şov programına da kavuşan takım, 1980’lerde Hollywood Şöhretler Kaldırımı’nın bir üyesi haline geldi. Hatta aynı yıllarda Smithsonian Enstitüsü’ne bağlı Amerikan Ulusal Toplum Tarihi Müzesi bünyesinde takımı onurlandırmak adına kalıcı sergi açıldı. Harlem basketbol şov takımı, bir yandan NBA ve NCAA ekiplerinin de aralarında bulunduğu rakiplerine ardı ardına mağlubiyetler yaşatırken diğer taraftan 1985’te ilk kadın üyesini bünyesine kattı. Olimpiyat altın madalyalı Lynette Woodard, ekiple sözleşme imzalayarak bir profesyonel erkek basketbol takımında oynayan ilk kadın sporcu unvanını kazandı ve WNBA’in kuruluşuna giden yolu açtı.
Harlem Globetrotters Rüzgârı 2000’li Yıllarda da Esmeye Devam Ediyor
2002 yılında spor dünyasına yaptığı değerli katkılar sonucunda en prestijli ödüllerden biri olan Naismith Basketball Hall of Fame’e kabul edilen Harlem Globetrotters, her sene 400’ün üzerinde canlı gösteri maçında yer alıyor. Bu sayede milyonlarca hayranına eğlence dolu anlar yaşatan takım, kadrosunda atletik yetenekleri ile dikkat çeken 750’ye yakın kadın ve erkek sporcuya yer veriyor.
2013 yılında Herschend Family Entertainment tarafından satın alınan Globetrotters markası, sportif anlamdaki rekabeti 20 binin üzerinde galibiyete karşılık sadece 332 yenilgi ile bambaşka bir seviyeye taşımış durumda. Zaman zaman Türkiye’de de şovlar gerçekleştiren ekibin son elde ettiği başarılar arasında, 2010 yılında potadan 9 metre uzaklıktan gerçekleştirimiş atış gibi tekrarı bir hayli zor olan başarılar bulunuyor.
